The establishment of new palm oil plantations can result in deforestation, and sometimes also the draining of swamps. This causes a decrease in biodiversity and creates significant CO2 emissions. Fortunately this can be improved. Wolter Elbersen, senior researcher at Wageningen University & Research (WUR) and project leader for the circular use of residues in the SustainPalm programme (Sustainable Palm Oil in Indonesia), explains how.
"Although production is declining in several countries and the use of palm oil is under pressure in Western countries, the demand for it is still growing. Logical, because it is a very versatile substance and farmers in production countries can earn a reasonable income with it. However, the often associated deforestation and draining of peatlands makes a significant part of palm oil unsustainable," says Elbersen. That is why he and his colleagues, including Maja Slingerland (WUR) and Peter van der Meer (Van Hall Larenstein), and researchers from the IPB and ULM universities in Indonesia, are looking for solutions that make deforestation unnecessary and offer alternatives to the cultivation of oil palm on peat while also providing farmers with a good income. "Using land more efficiently through intercropping, increasing yields and better use of crop residues leads to land savings. It not only saves land but also labor and other inputs. Truly a win-win for everyone."
Land saving on the plantation means land conservation elsewhere
In the SustainPalm programme, Elbersen and colleagues are working on implementing innovations in four themes: increasing the yield of the oil palm, integrating livestock farming and other crops in the plantations, valorizing by-products and finding alternatives for the cultivation of oil palm on peat. Wageningen University & Research has decades of research experience into the use of residues. Elbersen: "By also using the by-products for valuable products, you can make do with less land. Valuable substances no longer have to be extracted directly from crops growing in fields - which takes up land and other inputs. Think of sugar cane or cassava plantations or timber plantations. This way the knife cuts both ways."
Saving hundreds of thousands of hectares
Plantations in Malaysia and Indonesia increasingly need to be replanted now that they are 25 years or older and palm oil production is declining. That is why it is important to replant more effectively and efficiently now, instead of expanding into undeveloped land. For example, the ten-meter-high trunk and the rest of the biomass are now left behind in the field. Elbersen: "We know from previous research that these contain an estimated 5 tons of starch and glucose per hectare, especially in the upper part of this trunk. After the trunk has been pushed over, sugar water can be harvested from the top for weeks, which is boiled down into so-called gula (sugar). In the parallel PalmStarch project we are working on optimizing this, among other things, by being able to predict which trunks can supply a lot of gula and which cannot. This way, small entrepreneurs can work more profitably and a larger part of the potential is unlocked. This could save hundreds of thousands of hectares of sugar cane production."
Fineer en minder energieverbruik
De onderste tweederde deel van de trunk kan bijvoorbeeld voor fineer of andere houtproducten worden gebruikt. "We analyseren nu hoe dit op veel grotere schaal kan worden toegepast. Zonder dat dit een negatief heeft op de bodem. Daarnaast komen er ook veel bijproducten en residuen vrij bij de lokale verwerkingsfabriek vlak bij de plantage waar de tros (de 'fresh fruit bunches') met oliehoudende vruchten worden verwerkt".
Een deel van het bijproduct wordt nu verbrand om stoom te produceren voor de fabriek, maar ook daar zien de onderzoekers mogelijkheden: "Op dit moment hebben deze residuen weinig tot geen toepassingen. Het effluent wordt in open bakken verwerkt waarbij methaan vrijkomt. Maar uit eerder onderzoek weten we dat je de fabriek ook kunt laten draaien op stoom gemaakt van biogas gemaakt van het afvalwater ('effluent') en de lege palm tros ('empty fruit bunch')", aldus Elbersen. Dit leidt tot minder CO2 uitstoot en minder energieverbruik in de fabriek.
Barrières voor innovaties samen met lokale bevolking onderzoeken
In eerdere onderzoeken zijn deze verschillende (technische) innovaties al bewezen effectief. Echter, ze worden nog niet doorgevoerd. Dit SustainPalm programma, in opdracht van de Nederlandse Ambassade in Indonesië en in samenwerking met het Indonesische Ministerie van Economische Zaken, wordt onder andere uitgevoerd in living labs ter plaatse en onderzoekt nadrukkelijk de barrières en bevordert implementatie. Edwin Hamoen, programmamanager Nature Based Materials bij WUR: "Uitgangspunt van dit programma is dat dit wordt opgepakt samen met lokale partners; zowel bedrijven en overheden, maar zeker ook de boeren en gemeenschappen. Ook zij willen graag bijdragen aan een duurzame palmolie industrie". Elbersen vult aan: "Vragen die we proberen te beantwoorden zijn: Waar ligt het aan dat sommige veranderingen niet tot stand komen? Welke technische, economische, beleidsmatige barrières zijn er? En hoe kunnen we die vervolgens doorbreken? We onderzoeken de effectiviteit en uitvoerbaarheid van deze innovaties in de praktijk. Zo kunnen we eraan bijdragen, samen met de industrie en overheid, de palmolie-industrie op grote schaal te verduurzamen."
